10 il ərzində KİV-lərə göstərilən dövlət dəstəyi niyə özünü döğrultmadı?

Tanınmış ekspert Osman Gündüz özünün FB səhifəsində bu məsələyə dair maraqlı paylaşım edib:
-«Real-TV»-də Prezident yanında KİVDF-nin icraçı direktoru Vüqar Səfərovla müsahibəni diqqətlə izlədim. Aparıcı Ləman xanım qısa zaman kəsiyində Vüqar müəllimin dilindən o cavabı aldı ki, 10 il ərzində KİV-lərə göstərilən dövlət dəstəyi özünü döğrultmayıb. Etiraf olundu ki, çap mediasının dayanıqlı inkişafı təmin olunmayıb.
Yalnız köməkçi parametrlər üzrə (ciddi uçot işəri, əmək intizamı və s. ) müəyyən nəticələr əldə olunub. Qabaqcadan da məlumuydu, bilinirdi ki, proseslər doğru getmir. 2008-ci ildə KİV-ə dövlət dəstəyi ilə bağlı qəbul edilən konsepsiyanın uğursuz nəticələnməsinin səbəbləri nədir? Nə üçün ötən müddət ərzində xərclənən 41 milyon manat vəsaitlə medianın dayanıqlığına nail olunmayıb? Uğur qazanmaq olmazdımı? Media sektorunda rəqəmsallaşma, transformasiya, rəqabətli və dayanıqlı inkişaf mühiti nə üçün formalaşmadı?
Bu sualların cavabı üçün gərək KİV siyasətinə cavabdeh qurumlar maraqlı tərəflərin iştirakı ilə müzakirələr təşkil etsin.
Təəssüf ki KİVDF-nin dövlət dəstəyi ilə bağlı yenidən irəli sürdüyü, yenilənmiş prinsipləri də köhnəsindən mahiyyətcə heç nə ilə fərqlənmir.
Qəzetlərin dövlət büdcəsindən maliyyələşməsi məsələsinə dəfələrlə münasibət bildrimişik. O cümlədən də, KİVDF -nin bu sahədəki mövcud siyasətinə. Artıq dünəndən etibarən bu siyasətin dəyişəcəyi elan edilib. Hansı ki, bunu əvvəldən də bir sıra ekspertlərlə birgə deyirdik. Yenə də heç bir müzakirə aparılmadan, ölkənin informasiya sahəsində milli maraqları nəzərə alınmadan yeni maliyyələşmə siyasəti irəli sürülür. Hansı ki, fikrimcə yenə də yanaşma qüsurludur.
Düşünürəm ki, bütün bu ləngimələr, qüsurlu yanaşmalar və səhvlər sahə ilə əlaqəli konseptual bir sənədin olmaması ilə bağlıdır. Ölkənin strateji maraqları baxımından, informasiya sahəsində milli maraqlarımız baxımından konsepsiya hazırlanmalıdır. Bütün digər qərarlar isə bu strategiyaya uyğunlaşdırılmalıdır. Dövlət büdcəsindən maliyyələşmə ilə bağlı köhnə və yeni yanaşmalarla bağlı hazırda bəzi dostlarımızın istinad etdikləri sənəd 2008-ci ildə qəbul edilib. Üstündən 10 il keçib. 10 ildə dünyanın və Azərbaycanın informasiya infrastrukturu kökündən dəyişib. İctimai rəyə təsir baxımından, informasiya mənbəyi və informasiya yayımı baxımından, kütləyə təsir baxımından tam yeni bir informasiya mühiti formalaşıb. Həmin sənəddə istinad olunan «Kütləvi» termini artıq tamamilə ayrı bir media sahəsinə aiddir. İnformasiya və media sahəsində yeni çağırışlar hər gün qapını döyür.
Elə son dövrlərdə Prezident tərəfindən innovasiyalarla və rəqəmsallaşma ilə bağlı qəbul edilən sənədlər də bu çağırışlara yönəlib.
Amma media siyasətini müəyyən edənlər hələ də 2008-ci ilin konsepsiyasına müraciət edirlər. Bu baxımdan, düşünürəm ki, bu yanaşmanın özü qüsurludur. Və bütün digər səhvlər və yanlış addımlar da buradan qaynaqlanır.
Bir neçə gün öncə TV-lərin dövlət büdcəsindən maliyyələşməsində də bu cür yanaşmanın şahidi olduq. Ümid edirəm ölkədə KİV siyasətini müəyyən edənlər dünyanın müasir şağırışlarına uyğun olan, informasiya sahəsində milli maraqlarımıza uyğun bir yanaşma ortaya çıxartmaq üçün qısa bir zamanda ciddi işlərə başlayacaqlar.
***
…Yeri gəlmişkən, son günlərdə sosial media resurslarında sui –istifadə hallarının, şayiə yönümlü və dezinformasiya xarakterli məlumatların yayılması hallarının nisbətən çoxaldığı müşahidə olunur.
Ayrı-ayrı fərdi şəxslərə məxsus sosial media hesablarından mənasız, qeyri-qanuni video materiallar və bilərəkdən dezinformasiyalar paylaşılır. Açıq - aşkar görünür ki, kimlərsə Azərbaycandilli sosial media seqmentinə bu tip məlumatları sızdırmaqla ictimai fikri bu istiqamətə yönləndirmək istəyir. Bu tip addımların da bir qayda olaraq xaricdən atıldığı müşahidə olunur.
Kimlərsə çalışır ki, bu tip zərərli informasiyalar ətrafında müzakirələr açılsın, ictimai-sosial qruplar buna münasibətlər bildrisinlər.
Güman ki, xaricdə də elə qruplar var ki, onlara da lazımdır ki, bəzi ölkələrdə olduğu kimi, ölkəmizdə də sosial mediaya qarşı hökumət tərəfindən “balta” metodu tətbiq olunsun. Ötən gün də deputatlar bu məsələni növbəti dəfə müzakirəyə çıxarıblar. Sosial medianı kökündən "baltalayan" ölkələrin üzləşdiyi problemlər hamımıza məlumdur.
Düşünürük ki, dezinformasiyalarda məqsəd həm də sosial medianın Azərbaycan seqmentini gözdən salmaq, mənasız müzakirələrə yönəltmək, parlamentin diqqətini zərərli kontentə yönəltməklə daha sərt tədbirlərə rəvac vermək ola bilər.
Xatırlatmaq istərdik ki, bizim hər birimizin, həmçinin də cəmiyyətimizin və dövlətimzin sosial mediaya və internetə daha çox ehtiyacı var.
Son dövrlərdə ölkədə aparılan islahatlarla, global dünyanın çağırışları ilə rəqəmsallaşma və transformasiya sahəsində biz böyük hədəflərə çatmağı planlayırıq.
Bu baxımdan fərqində olmalıyıq ki, bu cür resurslar bizim üçün ictimai bir platformadır, ictimai nəzarət imkanıdır, ictimai müzakirələr meydanıdır, kimlər üçünsə biznes və karyera imkanlarıdır, kimlər üçünsə informasiya mənbəyi və informasiya münasibələri vasitəsidir.
Odur ki, fikrimcə ilk növbədə özümüz sosial medianın bizim üçün və cəmiyyət üçün əhəmiyyətini dəyərləndirərək sui-istifadə hallarının qaşısını almalıyıq. İctimai fikrin yanlış yönləndirilməsinə yol verməməliyk.
Ümid edirəm, ali hakimiyyət də bunun fərqindədir ki, mənasız və zərərli kontentlər Azərbaycandilli sosial media məkanına həmişə kənardan sızdırılır.
Əminəm ki, hökumət də sosial medianın ölkəmiz üçün əhəmiyyətini dərk edir və onun inkişafını əngəlləyən addımları məqbul hesab etməyəcək.
Sirr deyil ki, qlobal resursların rəhbərlərində milli hökumətlərlə əməkdaşlıqda ikili standartlar var. Bu isə bizim kimi balaca ölkələrə sosial medianın tənzimlənməsində problemlər yaradır. AİF olaraq biz bunu anlayırıq.
Lakin globallaşan dünyada, müasir çağırışlar fonunda və bu çağırışlara uyğun hədəflərə çatmaq baxımından AİF olaraq hesab edirik ki, bizim özümüzün bu tip resurslara ehtiyacımız daha çoxdur. Bu baxımdan hökumətin sosial medianın tənzimlənməsinə ehtiyatla və səbrlə yanaşması, beynəlxalq təcrübəni əsas götürməsi, vətəndaş cəmiyyəti və digər maraqlı tərəflərlə birgə hərəkət etməsi daha doğru olardı.