Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov noyabrın 18-də müddəti başa çatacaq taxıl dəhlizi sazişi ilə bağlı verdiyi açıqlamada "Rusiya mənim BMT Baş Katibliyimdən Ukrayna taxılı, onun marşrutu və son istehlakçıları haqqında məlumat istədi. Taxıl müqaviləsi ilə bağlı tənzimləmələr bundan asılı olacaq" deyib.
MÜQAVİLƏ 18 NOYABRDA BİTİR
Türkiyənin böyük səy göstərdiyi taxıl dəhlizi müqaviləsi noyabrın 18-də başa çatır. Müqavilənin uzadılması ilə bağlı danışıqlar aparılarkən Rusiyadan “müqavilənin ləğvi ilə bağlı hədələr” gəlmişdi.
ZELENSKİNİN BƏYANATLARI
Ötən günlərdə 150-dən çox gəminin hələ də Ukrayna taxılının daşınması üçün limanlarda gözlədiyini bildirən Zelenski "Bu gün 150-dən çox gəmi kənd təsərrüfatı məhsullarımızın tədarükü ilə bağlı müqavilə öhdəliklərinin yerinə yetirilməsini gözləyir. Bu, süni növbıdir. Bu, yalnız Rusiyanın qəsdən gəmilərin keçidini əngəllədiyi üçün yaranıb. Ərzaq daşıyan gəmilərin hər gün növbəyə durması kənd təsərrüfatı məhsullarımızı istehlak edən ölkələrdə sosial-siyasi gərginliyin artması deməkdir. Rusiyaya görə ərzaq ixracının ləngidiyi ölkələrdən bəziləri Misir, Tunis, Əlcəzair, Mərakeş, Livan, İraq, Çin, Banqladeş və İndoneziyadır. Tərəfdaşlarımız, BMT, Türkiyə və digərləri vəziyyətlə bağlı məlumatlandırılır. Rusiya tərəfindən taxıl ixracının ləngiməsi səbəbindən biz 3 milyon tona yaxın ərzaq məhsulunu natamam ixrac etmişik. Bu, 10 milyon insanın illik istehlak həcmidir”, - deyə bildirib.
BMT-DƏN İZAH
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Ukraynaya kənd təsərrüfatı məhsullarının ixracını bərpa etməsinə imkan verən taxıl dəhlizinə nəzarətdən məsul olan mərkəzin sözçüsü təftişi gözləyən çoxlu taxıl gəmilərinin sayını azaltmaq üçün “daha çox iş görülməli olduğunu” bəyan edib.
Taxıl dəhlizindən istifadə edən gəmilərin hərəkətinin koordinasiyasına cavabdeh olan Birləşmiş Koordinasiya Mərkəzinin (BKM) BMT üzvü sözçüsü İsmini Palla, təftiş olmadığı üçün taxıl daşıyan, lakin İstanbul dənizində gözləyən gəmilərin sayının 150-ni keçdiyini, və “Rusiya Federasiyası, Türkiyə, Ukrayna və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının nümayəndələri bu problemdən xəbərdardırlar və onların sayını azaltmaq üçün nə edə biləcəklərini müzakirə edirlər.
“DAHA ÇOX İŞ GÖRÜLMƏLİDİR”
Gəmiləri yoxlayacaq heyət sayının 4-dən 5-ə yüksəldildiyini bildirən Palla "gəmilərin vaxtında, təhlükəsiz və maneəsiz hərəkət etməsi üçün daha çox iş görülməsi lazım olduğunu" ifadə edib.
Rusiyanın fevral ayında Ukraynanı işğal edib limanları blokadaya almasından sonra dünyanın əsas taxıl istehsalçılarından biri olan Ukrayna dəniz yolu ilə ixracını dayandırıb və beynəlxalq ərzaq qiymətləri sürətlə artıb.
İki ölkə Türkiyə və BMT-nin vasitəçiliyi ilə taxıl dəhlizi haqqında razılığa gəldikdən sonra böyük miqdarda Ukrayna taxılı beynəlxalq bazarlara geri göndərilməyə başlandı və qiymətlər aşağı düşdü.
Lakin Ukraynaya daxil olan və çıxan gəmilərin sayının artması İstanbulda yoxlamaların uzanmasına səbəb olub və daha çox gəmi İstanbul sahillərində gözləyib.
E.ŞİRİNOV
